2 Nisan 2010 Cuma

Cumhuriyet Dergi/Düzensiz Mülakatı

2007 Ocak ayında Cumhuriyet'te çıkan mülakat şöyleydi:

21.yüz yılın başında Sürrealist devrimin ruhuna sadık kalmayı ne ölçü de başarıyoruz; bilmiyorum. Zaten Düzensiz hiçbir zaman saltık bir sürrealist fanzin olarak kendini ifade etmedi. Sürrealist devrimin ruhundaki kolektivizm, dayanışma, tinsellik, politik radikal tahayyül, eros, düşlerin saygınlığı, şiirselliğe vurgu bizim için hep başat değerler oldu.

21. yüz yıl başında dünya metropollerinde saygın ve ciddi bir çok sürrealist topluluk var. Ama ülkemizde Sürrealist sanat hiçbir zaman egemen bir tarz olamamıştır. Şiirimizde Maldoror, Paris sıkıntısı yada Cehennemde Bir Mevsim hiçbir zaman temel başvuru yapılmamıştır. Sadece, başta Ece Ayhan şiiri olmak üzere Garip ve İkinci Yeni şiirinde Sürrealist şiire çok yaklaşılmıştır. Sinema da sadece Tan Tolga Demirci’nin kısa filmlerinde hayat bulmuştur. Öykü ve roman da aldığı yer çok kısıtlıdır.

Kıssaca Türk edebiyatı gerektiğinde Sürrealizmi kullanılacak bir imge deposu olarak kullanmıştır; onu ve onu yaratan zihinsel iklime kafa yorulmamıştır.Sürrealizmin düşünsel kara kutusunu oluşturan Freud, Lacan, Reich, Fourier gibi isimlere düşünce dünyamız gereken ilgiyi gösterememiştir. Tıpkı bilimkurgu gibi Sürrealizm de bu ülkede yeraltına itilmiş, onu anlama çalışan çok az insan olmuştur.

Modernizm döneminde toplumcu gerçekçi anlayış yüzünden gündeme alınmayan Sürrealizm, post-modern dönemde ise totaliter ilan edilmiştir. Bu günün bir çok kavramsal sanatçısı aktivizme, kolektif üretime karşıdır. Sürrealizmi başında papa figürü olan , geçmişe ait angaje bir sanat olarak algılama eğilimi yaygındır. Oysa sadece Marx, Freud, Troçki değil, Fourier’den gelen ütopyacı kök ya da diğer liberter kökenleri kavranamamıştır.

Ülkemizde Sürrealizm adına ciddi çok az şey yapılmış bu realite içinde; Düzensiz mütevazı da olsa bir çabayla bu önemli fikir ve sanat hareketini tüm devamcıları ve yan okullarıyla (Cobra,Durumcu Enternasyonel vb.) sahiplenme çabasındadır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder